Coğrafi konumu ve Sakarya Irmağının suladığı bereketli topraklarıile, binlerce yıl insanlara yurtolmuş Gordion, düşle gerçeğinyoğrulduğu uygarlıkları, tümülüslerive Müzesi ile Anadolu coğrafyasındaözel olmanın haklı gururunutaşımaktadır.Polatlı İlçesi'nin girişinden itibarenlevhaları takip edersenizeğer, Polatlı - Beylikköprü yolunun17. km'sinde sizi ilk karşılayansayıları 85'i bulan Frig soylularıve ileri gelen kişilerinmezarları olan tümülüsler veMüze olacaktır.300 m. çapında 55 m. yüksekliğindeki büyük tümülüse, bir Türk mühendislik şaheseri olanve Zonguldak maden işçilerinintüm marifetlerini sergileyerekaçtığı 82 m. tüneli geçtiktensonra ulaşırsınız.
Antik dünyanınikinci büyük tümülüsü olan ve3750 yıllık ardıç tomruklarladesteklenen, çam ağacındanyapılmış ahşap mezar odası ilede dünyada tek örnektir.M.Ö.8.yüzyılda yapılmıştır. Kralson yemeğinde ne yedi bilinmezama, kimyasal analizler sonucuölü yemeği, içinde kırmızı et vemercimek bulunan acı baharatlıtürlü, bal ve bira ile kaynatılmışüzüm veya şaraptan oluşan birmenüydü.1963 yılında, yaklaşık 15.000m2'lik alanda, 250 nüfuslu birköyde kurulan Gordion Müzesi;1999 yılında eklenen depoları,laboratuarı, görüntü ve bilgilendirmesalonu, açık ve kapalı teşhiri,açıklama bilgileri ile Türkiye'ninönemli müzelerinden biridirkuşkusuz. Başta Gordion kazılarındanolmak üzere, Polatlı İlçesicivarından derlenen eserlerdenkronolojik bir sergileme sunanMüze, Avrupa'da Yılın Müzesiyarışmasında finale kalmaklada önemini kanıtlamıştır.
Müzede sergilenen eserler arasındaEski Tunç Çağı'ndan başlayarak,Orta ve Geç Tunç Çağı veErken Frig çağına ait çanak çömlekler,Erken Demir Çağına aitkabartmalı ortostatlar, yine ErkenFrig çağına ait demir aletler,dokumacılıkta kullanılan ağırşaklaryer almaktadır.Yener YILMAZ salonunda iseM.Ö. 700 yıllarından başlayarakM.Ö. 6. ve 4. yüzyıllar arasınatarihlenen Geç Frig ve ithal seramikler,Lidya, Helenistik ve RomaDönemi'ne ait eserler sergilenmektedir.Bunların dışındaFrig yazıtlı ve baskılı çanak çömlekleri,Frig mimari terekotaları,diğer malzemelerden yapılmışeserler ile Matar (Kybele) kabartmalarıve figürleri önemli yer tutar.Polatlı Höyük'ten getirilen veAnadolu'nun en eski halkı olarakbilinen Hattilere ait ölü gömmeşekillerini gösteren mezarlar müzenindiğer sergileri arasında yeralır. Son vitrinlerde cam, Mühürve Mühür baskıları, M.Ö. 7.yy'daLidyalılar tarafından bulunan veGordion'da da aynı zamanda kullanılmayabaşlanan sikke, M.Ö.4.yüzyıl ve M.Ö.2.yüzyıl İskender sikkeleri ile son vitrinde, Frig veRoma mozaikleri ile Galat mezarıise bahçede sergilenmektedir.
Yassıhöyük Köyü'nün içindengeçerek 1 km. batıya gittiğinizdesola ayrılan toprak yoldan yaklaşık100 m. sonra Sakarya Irmağıkıvrımları arasında YassıhöyükKöyü'ne adını da veren Gordion'nuntüm gizemiyle sizi beklemekteolduğunu görürsünüz. EvetAnadolu Medeniyetleri Müzesi çalışma alanı içinde yer alan Friglerin başkenti Gordion'a hoş geldiniz.Adının Gordion olduğunadair herhangi yazılı belge bulunmamasına karşın,YunanistanlıCoğrafyacı Strabon M.Ö.1.yüzyıldada kaleme aldığı eserindeGordion'dan harabe haline gelmişbir kent olarak söz etmektedir.Kral Gordias'nun tahtı anlamınagelen Gordeion'un kısaltılmasındanalmıştır adını. 4.000yılı aşkın süre üzerinde yaşattığıuygarlıklardan çok Friglerin Başkentiolarak bilinir efsaneler diyarı Gordion.1893 yılında keşfedilen Kentte, 1900'lü yıllardan 1950 yılınakadar aralıklarla, 1950 yılından sonra ise aralıksız kazılardevam etmektedir.
350x500 m. ölçülerinde ki höyükte yeralan Erken Frig kentine 10 m. yüksekliğinde restorasyonudevam ettiği için bu günlerde demir iskeleler bulunan kale kapısındangirilir. Kale kapısından büyük bir duvarla ikiye ayrılanSaray bölgesinde megaronlar yer almaktadır. Ortada yeralan megaron tipi yapıların en büyüğü ise zengin buluntularıile Frig Krallığı'nın kabul salonu olmalıydı.Teras binaları; dokumatezgahları, buğday ve arpa öğütmek için kullanılan öğütme taşları ve ekmek pişirmede kullanılanseramikler ve demir buluntulardananlaşıldığı kadarıyla burasının sarayınihtiyaçlarını karşılayan atölyeler olduğudüşünülmektedir.
Gordion Eski Tunç Çağı'nda (M.Ö.3000-2000) Hattilerin,Orta ve Geç Tunç Çağı'nda (M.Ö.2000 - 1100) Hititlerin, M.Ö. 1100 -300 yılları arsında Friglerin egemenliğialtında olsa da, M.Ö. 6.yüzyılın başlarındaLidyalıların egemenliği altına girer.M.Ö.6 yüzyılın ortalarında Pers İmparatorluğu'nunbir parçası haline gelenkent, M.Ö. 334 yılında Büyük İskender'ingelişine kadar Perslerin egemenliğialtındadır. Helenistik Dönem'de Galatlaraait sadece bir ticaret şehri, Romave Bizans Dönemi'nde küçük bir köy görünümündeolan kentte en son Selçukluyerleşimi görülür.Frigya Bölgesi; Ankara EskişehirAfyon illerinin tamamı,Kütahya ilinin doğu, Konya IspartaBurdur illerinin ise kuzeybölümlerini kapsamaktadır.
Ancak, Frigleri öğrenmekiçin Polatlı İlçesi sınarları içindeyer alan Başkent Gordion'agelmeniz yeterli.Friglerin Avrupa'dan gelirkenberaberlerinde getirdikleri Fibula,Tümülüs ve dilleri dışındabize bıraktıkları eserlerden,zaman içinde Anadolu kültürününetkisi altında kaldıklarınıgörüyoruz. Örneğin Kybele.Anadolu'ya gelmeden neyeinandıklarını bilmiyoruz amaNeolitik Dönemde Ana tanrıçadanberi süregelen tanrıçageleneği, Friglerde tanrıçaKybele olarak karşımıza çıkar.Doğada tapınmışlardır tanrıçalarıKybele'ye. Bazen birniş içerisinde kabartma olarakyapmışlar, bazen de heykelolarak nişe taşımışlardır ibadet zamanlarında.
Gordion'un ekonomisini, hammaddesikeçi ve koyun yünlerindenoluşan, ilk iğne ile nakış işlemesanatını da geliştirdikleri dokumacılık,dericilik, tüm antikdünyaya ihraç ettikleri demir vetunç işlemeciliği, mobilya sanayi,Anadolu'ya geliş yerleri olan GüneydoğuAvrupa ve Balkanlardaiyi bildikleri ve bugünde hala obölgelerde yapılan ballı şarabınoluşturduğunu özellikle büyüktümülüste ele geçen verilerdenanlamaktayız.M.Ö.12.yüzyılda Boğazlar üzerindenAnadolu'ya gelen Frigleryaklaşık 1000 yıllarında Gordion'aulaşırlar. Kent, erken kalktığıiçin kral olan babası Gordias'dançok, Anadolu mitolojisindeönemli yer tutan Midas efsaneleriile anıla gelmiştir.
Asur Kralı II.Sargon'un M.Ö.718 ve 709 arası tarihsel yıllıklarında''Mita'' olarak geçen KralMidas, yenilmiş bir krala yakışırbiçimde boğa kanı içerek mi,yoksa sur duvarlarından atlayarakmı intihar etmiştir? Gerçektentuttuğu her şey altın olmuş mudur?Ya da tanrı Apollon'a müzikyarışmasında haksızlık ettiği içinmi kulakları eşek kulaklarına dönüşmüştür?Yoksa krallığıdöneminde çok geniş bir istihbaratağı kurduğu için mi böylebir yakıştırma olmuştur?Veya iyi dileklerle bağladığı kördüğümüçözmeyip sabırsız davranarakkılıcıyla kestiği için mi Büyükİskender'in kahinlere göre 33yaşında ölümüne neden olmuştur?Bilinmez ama, yaşamındanyaklaşık 4. yüzyıl sonra Büyük İskender'inkişiliği, Gordion da efsanelerlebirleşerek günümüze taşınmaktadır.Evet Gordion gerçektenstratejik fetih güzergahındaolması nedeni ile Asya FatihiMakedonya Kralı Büyük İskender'inM.Ö.333 yılı kışını geçirdiğikent de olmuştur.Yapılan kazıların gelecekte Anadolu arkeolojisindeFriglere ait bir çok düğümü çözeceğine inancımız sonsuzdur.
0 yorum:
Yorum Gönder